اثر شیوة خاک ورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر حرکت آب و نیترات در اراضی شمال خوزستان

مدیریت آبیاری، شیوة خاک­ورزی و مدیریت کود نیتروژن، نقش مهمی در خصوصیات فیزیکی و چگونگی حرکت آب و نیترات در نیم رخ خاک دارند.  لذا، این تحقیق با هدف بررسی اثر بی­خاک­ورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در حرکت نیتروژن معدنی و رطوبت در خاکی با بافت لوم رسی سیلتی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد با شرایط اقلیمی گرم و نیمه­خشک صورت گرفت.  برای این منظور دو شیوة تهیة بستر بذر شامل روش خاک ورزی مرسوم و بی خاک ورزی هر کدام با سه سطح کود نیتروژن (150، 225، و 300 کیلوگرم در هکتار) برای کشت ذرت پیاده شد.  کود نیتروژن در هر دو روش خاک ورزی در سه تقسیط آبیاری اول، مرحله چهار برگی و شروع گلدهی ذرت به صورت کودآبیاری استفاده شد.  مقادیر نیترات و آمونیوم خاک قبل و 10 روز پس از کودآبیاری و همچنین پس از برداشت ذرت در لایه های30 سانتی متر تا عمق 120 سانتی متر اندازه گیری شد.  مقادیر آب ورودی و خروجی، رطوبت خاک قبل و پس از آبیاری و جرم مخصوص ظاهری خاک اندازه گیری شد.  نتایج نشان داد که جرم مخصوص ظاهری خاک در عمق 10-0 سانتی متر در ابتدا، اواسط، و انتهای دوره رشد در شیوة بی خاک ورزی تفاوت معنی داری با شیوة خاک ورزی مرسوم نداشت.  مقادیر رطوبت خاک قبل از آبیاری، بیان­کنندة بالاتر بودن رطوبت در عمق 20-0 سانتی متر در شیوة بی خاک ورزی نسبت به روش خاک ورزی مرسوم (به میزان 3 درصد) بود.  مقادیر آب ورودی و خروجی اندازه گیری شده در دو شیوة خاک ورزی نشان دهندة افزایش مصرف آب در هر آبیاری و کاهش رواناب سطحی در شیوة بی خاک ورزی به دلیل تجمع بقایا در کف جویچه بود.  میزان نیترات خاک در هر دو روش خاک ورزی مرسوم و بی خاک ورزی در لایه 30-0 سانتی متر بیش ازلایه های بعدی بود که اختلاف معنی داری را در سطح 1 درصد نشان داد.  روش خاک ورزی تأثیری بر مقدار و حرکت نیترات در لایه های خاک نداشت.  بنابراین مصرف کود در روش بی خاک ورزی و کشت مستقیم در بقایا می تواند به میزان توصیه شده برای روش خاک ورزی مرسوم باشد.  مقدار آمونیوم خاک در مقایسه با نیترات کمتر و مقدار آن در مراحل قبل و پس از هر نوبت کود آبیاری در دو روش خاک ورزی، یکسان بود و از لحاظ آماری تفاوت معنی داری را نشان نداد.